กระแสโลกาภิวัฒน์ซึ่งแพร่ขยายไปทั่วโลกในปัจจุบัน เป็นการแพร่ขยายในทางเศรษฐกิจ (Economic Globalization) แพร่ขยายทางการเมือง (Political Globalization) และแพร่ขยายทางวัฒนธรรม (Cultural Globalization) โลกในปัจจุบันถูกเรียกว่าโลกไร้พรมแดนที่มีกระแสของข้อมูลข่าวสาร การค้า การลงทุน กระแสการเงิน โดยเฉพาะการที่โลกในปัจจุบันเป็นโลกที่สามารถเชื่อมโยงข้อมูลข่าวสารไปทั่วโลก แม้แต่ผู้คนทั่วไปที่ใช้ IT ได้ก็สามารถติดต่อกันได้ทั่วทุกมุมโลกโดยสามารถเห็นทั้งภาพและเสียงอย่างง่ายดาย ก็ยิ่งทำให้โลกนี้เสมือนไร้พรมแดนอย่างแท้จริง ข้อมูลของโลกที่ไร้พรมแดนในปัจจุบันจะเกิดประโยชน์อย่างยิ่งต่อการศึกษา ทำให้การศึกษาในเรื่องต่างๆสามารถสืบค้นได้โดยง่ายและกว้างขวางหลายแง่มุมมากขึ้น ดังนั้นกระแสของข้อมูลข่าวสารที่สามารถแพร่กระจายได้โดยง่ายในโลกยุคโลกาภิวัฒน์จากการพัฒนาระบบ IT อย่างรวดเร็ว จึงถือว่าเป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อระบบการศึกษา ทำให้การเรียนการสอนทำได้ง่ายกว่าในอดีตอย่างมาก ซึ่งผลดีของระบบ IT ดังกล่าวน่าจะส่งผลสัมฤทธิ์ที่ดีเลิศต่อนิสิตนักศึกษาซึ่งเป็นผู้เรียนในปัจจุบันมากยิ่งขึ้น
          จากประสบการณ์ของผู้เขียนในการเฝ้าสังเกตนิสิตที่ใช้ระบบ IT เป็นประจำพบว่า นิสิตที่มีความสามารถในการใช้ระบบ IT มากมักจะเป็นคนรุ่นใหม่ที่มีอายุไม่มากนัก และพบว่านิสิตในกลุ่มนี้จะใช้เวลาส่วนใหญ่ในแต่ละวันอยู่หน้าจอคอมพิวเตอร์ ข้อสำคัญพบว่านิสิตในกลุ่มนี้จะมีทั้งผู้ที่เรียนดีอย่างมากและเรียนอ่อนอย่างมากในลักษณะตรงกันข้าม ซึ่งปรากฏชัดเจนจากผลของคะแนนในการสอบทั้งกลางภาคและปลายภาคที่แตกต่างอย่างมาก นอกจากนี้ยังพบว่าผู้ที่เรียนอ่อนบางคนเป็นผู้ที่มีความสามารถในการใช้ระบบ IT มากกว่าผู้ที่เรียนดีด้วยซ้ำ และเมื่อผู้เขียนได้เข้าไปศึกษาพฤติกรรมในการใช้ระบบ IT ของนิสิตโดยละเอียด ก็พบว่านิสิตที่เรียนดีมากๆจะใช้เวลาส่วนใหญ่ในการสืบค้นข้อมูลทางวิชาการ ในขณะเดียวกันกลับพบว่าจะมีนิสิตที่เรียนอ่อนมากๆ กลับไม่ได้ประโยชน์จากข้อมูลทางวิชาการที่มีอยู่อย่างมหาศาลในโลกไร้พรมแดน เพราะใช้เวลาส่วนใหญ่ในระบบ IT เพื่อการบันเทิง เช่น เล่นเกม แชท (chat) หาเพื่อนหรือดูเว็บไซต์ (website) ที่ไม่เหมาะสมต่างๆ ผู้เขียนเชื่อว่าการใช้เวลาส่วนใหญ่ในระบบ IT เพื่อการบันเทิง นอกจากจะทำให้ผลการศึกษาไม่เกิดผลสัมฤทธิ์อันควรหรือทำให้ผลการเรียนแย่ลงแล้ว การที่นิสิตใช้เวลาส่วนใหญ่กับระบบ IT ที่เปรียบเสมือนสังคมหนึ่งที่เขาได้เข้าไปสัมผัสวันละหลายชั่วโมง จะทำให้นิสิตซึ่งเป็นคนรุ่นใหม่ที่จะทำหน้าที่สืบทอดวัฒนธรรมที่ดีงามของเราต่อไป มีวิธีคิด ความเชื่อ ทัศนคติ ค่านิยม ที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ซึ่งจะส่งผลทำให้คนรุ่นใหม่มีพฤติกรรมโดยรวมในด้านต่างๆเปลี่ยนแปลงไป อันหมายถึงวัฒนธรรมของผู้คนในสังคมเปลี่ยนแปลงไปจากอดีตนั่นเอง
           ผู้เขียนเชื่อว่าการเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรมอย่างรวดเร็วและกว้างขวางในปัจจุบัน ส่วนหนึ่งเกิดขึ้นจากการปล่อยให้ใช้ระบบ IT โดยไม่มีการดูแลที่ดีพอ ซึ่งพบได้จากกลุ่มเด็กรุ่นใหม่จำนวนมากในปัจจุบัน มีพฤติกรรมมกมุ่นอยู่กับการใช้ระบบ IT เพื่อการบันเทิงและดูเว็บไซต์ที่ไม่เหมาะสม ทำให้ระบบ IT แทนที่จะมีประโยชน์ต่อการศึกษาของเด็กรุ่นใหม่ ทำให้ระบบการเรียนการสอนทำได้ง่ายและส่งผลสัมฤทธิ์มากขึ้น กลับทำให้การศึกษาแย่ลงแถมยังทำให้เด็กรุ่นใหม่ที่มีบทบาทหน้าที่ที่จะสืบทอดวัฒนธรรมที่ดีงามของประเทศในรุ่นต่อๆไป ไปรับเอาข้อมูลขยะที่มีอยู่จำนวนมากในระบบ IT โดยไม่มีการคัดกรองให้ได้ข้อมูลที่ถูกต้องเหมาะสม จึงส่งผลเชิงลบอย่างรุนแรงต่อวัฒนธรรมไทยของเราอย่างมาก ผู้เขียนเห็นว่าเนื่องจากข้อมูลในระบบ IT มีอยู่สารพัดและง่ายอย่างมากในการเข้าไปดู และเด็กรุ่นใหม่จะใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่กับระบบ IT วัยรุ่นบางคนจะมีโลกส่วนตัวหรือสังคมของเขาอยู่ในคอมพิวเตอร์ วัยรุ่นบางคนถึงกับเชื่อว่าคอมพิวเตอร์คือความจำเป็นอีกอย่างของชีวิตหนึ่งที่เพิ่มขึ้นมา ดังนั้นระบบ IT จึงมีอิทธิพลที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลง ความเชื่อ ทัศนคติ ค่านิยม ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมแก่เด็กรุ่นใหม่อย่างรวดเร็ว ผู้เขียนเห็นว่า หากหน่วยงานที่รับผิดชอบไม่เข้ามาดูแลอย่างจริงจัง จะทำให้วัฒนธรรมไทยของเราเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็วในลักษณะที่คุมทิศทางไม่ได้ ปัจจุบันแม้ระบบ IT จะมีประโยชน์อย่างมหาศาลในการเรียนรู้ของผู้คนในสังคมประเทศไทยของเรา แต่ในอีกด้านหนึ่งระบบ IT ยังเป็นปัจจัยสำคัญอย่างมากอย่างหนึ่งที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรม ทำให้วัฒนธรรมที่ส่งผลเชิงลบต่อวัฒนธรรมของเรา เข้ามาทำลายวัฒนธรรมที่ดีงามของสังคมไทยของเราอย่างรวดเร็ว ดังนั้นผู้ที่มีหน้าที่รับผิดชอบโดยตรงรวมถึงผู้คนในสังคมโดยเฉพาะผู้ปกครองในแต่ละครอบครัว ต้องเข้ามาดูแล หาแนวทางแก้ไข และดำเนินการอย่างจริงจัง เพื่อให้ระบบ IT เกิดประโยชน์ต่อระบบการศึกษาอย่างแท้จริงให้ได้ เพราะไม่เช่นนั้นในอนาคตอีกไม่นานคนไทยในรุ่นต่อๆไปจะไม่หลงเหลือเอกลักษณ์ที่จะบ่งบอกถึงความเป็นคนไทย เพราะแม้แต่ภาษาไทยที่เด็กรุ่นใหม่พูดคุยกัน รวมถึงเพลงที่ร้องกันในทุกวันนี้ก็ยังมีสำเนียงฝรั่งจนบางครั้งแทบฟังไม่รู้เรื่องแล้ว ดังนั้นระบบ IT จึงเป็นปัจจัยสำคัญในการเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมในปัจจุบัน ที่ผู้ที่รับผิดชอบและผู้ปกครองในทุกครอบครัวต้องให้ความสำคัญ

ดร.บุญช่วย พาณิชย์กุล
๒๐ มิถุนายน ๒๕๕๓